Tăng năng suất nuôi trồng thủy sản không phải lúc nào cũng dựa vào việc áp dụng công nghệ phức tạp hoặc đầu tư lớn. Một nhóm nông dân ở phía Nam Sulawesi (Indonesia) đã thực hiện thành công mô hình nuôi ghép tôm sú và cá chẽm một cách đầy sáng tạo.
Cả tôm sú và cá chẽm đều là những loài có giá trị kinh tế cao. Tôm được sản xuất theo phương pháp truyền thống, mang thương hiệu tôm sinh thái và được bán sang thị trường Nhật Bản thông qua PT. Atina (Alter Trade Indonesia). Giá tại trang trại đối với tôm sú ở Pinrang dao động từ 85.000 - 166.000 đồng/kg, tùy thuộc vào kích cỡ lúc thu hoạch. Trong khi đó, cá chẽm chủ yếu được bán tại địa phương với giá bán tại (cá 250 gram) dao động từ 43.000 - 72.000 đồng/kg.
Ngoài việc đạt được giá tốt, cá chẽm rất thích hợp để nuôi ghép với tôm sú, đạt kích cỡ bán trong khoảng 3-4 tháng và có khả năng chống chịu với sự thay đổi của một loạt chỉ tiêu chất lượng nước và hệ thống canh tác khác nhau. Năng suất, tỷ lệ sống và kích thước của tôm sú đều cao hơn nếu được nuôi cùng cá chẽm. Điều này là do cá chẽm có thể ăn các loài cá tạp khác xuất hiện trong ao, bao gồm cả cá rô phi.
Chuẩn bị ao tương tự như các hệ thống nuôi ghép truyền thống khác. Các thành phần quan trọng là hệ thống thoát nước của ao; loại bỏ bệnh bằng cách sử dụng saponin; sử dụng Holotos để phát triển thức ăn tự nhiên cho các loài nuôi; và bón vôi để đảm bảo độ pH của đất dao động từ 6-7.
Mawardi đã phát triển phương pháp nuôi ghép trong hơn ba năm
Ao sẵn sàng thả giống khi thức ăn tự nhiên dưới dạng Phronima sp. (giống tôm này rất nhỏ, dài không quá 2,5 cm và trong suốt) và sinh vật phù du xuất hiện. Có thể thấy rõ sự hiện diện của Phronima bằng cách quan sát đáy ao gần bờ. Nếu người nuôi kiểm tra một số ít đất từ đáy ao, Phronima sẽ trông giống như ấu trùng của muỗi. Trong khi đó, có thể nhìn thấy sự hiện diện của sinh vật phù du từ màu xanh nâu của nước.
Quá trình thả giống đóng vai trò rất quan trọng trong nuôi ghép tôm sú và cá chẽm, nó sẽ quyết định sự thành công cuối cùng của việc nuôi.
Để tránh tôm làm mồi cho cá chẽm, phải thả tôm sú cỡ lớn khoảng 5-8 cm. Người nuôi nên mua PL12 từ trại giống sau đó nuôi trong ao ương 15 ngày hoặc mua con giống lớn hơn trực tiếp từ người nuôi.
Đối với mỗi hecta ao, nông dân thường thả 88 ngàn con tôm sú và sau đó nuôi trong khoảng 120 ngày. Quá trình thả giống này thành ba giai đoạn: giai đoạn đầu thả 35 ngàn con giống. Lần thứ hai được thực hiện 30 ngày sau đó với 20 ngàn con và giai đoạn cuối cùng được thực hiện 60 ngày sau khi thả giống ban đầu thả 33 ngàn con giống. Trong khi đó, việc thả 3500 con cá chẽm giống được thực hiện sau khoảng 90 ngày kể từ ngày thả giống đầu tiên.
Quá trình thả giống đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công cuối cùng của phương pháp nuôi ghép này
Giống như tôm sú, cá chẽm được thả với kích thước lớn 5-10 cm. Cá con tự nhiên thường có kích thước 2-4 cm, vì vậy phải được nuôi trong ao ương cho đến khi chúng đạt kích thước mong muốn.
Trong hệ thống nuôi ghép này, cá chẽm chỉ được cho ăn cá tạp hoặc cá rô phi con. Trong khi đó, tôm sú hoàn toàn dựa vào thức ăn tự nhiên dưới dạng Phronima sp, thực vật thủy sinh và các vi sinh vật khác.
Khi mới thả giống, cá chẽm thường không thích ăn thức ăn tươi sống, vì tập tính tự nhiên của chúng là ăn cá sống, nhưng chúng có thể được huấn luyện để ăn thức ăn tươi sống. Người nuôi có thể làm từng chút một cho đến khi cá chẽm đã quen với việc ăn thịt, mất khoảng một tháng, nên cho cá chẽm ăn một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi chiều, tại một điểm cố định trong ao.
Sau một thời gian nuôi, có thể hấp thu khí độc bằng ZEO ramin ổn định môi trường. Hoặc trong trường hợp tôm cá nổi đầu hay có hiện tượng tắp mé, sử dụng Oc segen để cấp cứu khẩn cấp tôm cá thiếu ôxy. Đồng thời cũng giúp tăng hiệu quả cho vi sinh hoặc hoạt chất cần nhiều ôxy, hỗ trợ giải phóng khí độc khi quá cao.
Người nuôi tôm Indonesia đang chuyển sang nuôi ghép để tăng lợi nhuận
Giống như quá trình thả giống dần dần, việc thu hoạch cũng được thực hiện theo từng giai đoạn. Vụ thu hoạch đầu tiên được thực hiện sau 60 ngày kể từ ngày thả giống đầu tiên và sau đó được tiến hành hai lần một tháng khi thủy triều lên. Quá trình thu hoạch được thực hiện bằng bẫy lưới có mắt lưới 5 cm. Điều này cho phép những con tôm nhỏ hơn, được thả sau đó, vẫn ở trong ao. Trong khi đó, bất kỳ con cá chẽm nào bắt được phải được thả và thu hoạch vào cuối thời kỳ canh tác.
Thu hoạch cá chẽm trong ao nuôi ghép
Với hệ thống thả và thu hoạch này, nông dân có thể sản xuất 384 kg tôm sú/ha với kích cỡ trung bình 45 con/kg. Giá tại trại cho kích thước đó là khoảng 120.000 đồng/kg, vì vậy người nông dân có thể kiếm được hơn 46 triệu đồng từ tôm. Đồng thời, có thể thu hoạch 360 kg cá chẽm, cỡ bình quân 6 con/kg. Với kích thước này, giá bán tại trang trại là khoảng 47.000 đồng/kg, có nghĩa là thu nhập của nông dân từ cá chẽm có thể đạt 16.8 triệu đồng mỗi vụ nuôi.
Nguồn: Minapoli, 2022. How tiger prawn and barramundi polyculture helps boost farmers’ productivity (17 January 2022).
Các loài giáp xác hạn chế sinh tổng hợp các acid béo HUFA, do đó bổ sung dầu cá trong thức ăn là cần thiết.
-1675918815.jpg)